Onderzoekers starten unieke samenwerking ontwikkeling immunotherapie
Drie onderzoeksgroepen in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie starten een uniek samenwerkingsproject voor de ontwikkeling van immunotherapie voor neuroblastoom. Hiervoor worden de komende periode de krachten gebundeld om de eigen afweercellen - zogenaamde T-cellen - van kinderen met een hoog-risico neuroblastoom te activeren tegen hun tumor. Villa Joep financiert dit onderzoek.
Kinderen met hoog-risico neuroblastoom hebben een zeer slechte overlevingskans. Na 5 jaar is minder dan de helft van de kinderen nog in leven, ondanks een zeer zwaar behandelingstraject dat verschillende vormen van kankertherapieën combineert. Immunotherapie is een veelbelovende nieuwe vorm van behandeling bij kanker, die gebruik maakt van eigen afweercellen om kankercellen gericht aan te vallen en op te ruimen. Bij volwassenen met verschillende soorten kanker is immunotherapie al zeer effectief gebleken, en heeft in sommige patiënten zelfs tot langdurige genezing geleid.
Niet effectief genoeg
Kinderen met hoog-risico neuroblastoom krijgen sinds enkele jaren al immunotherapie met het middel Dinutuximab. Hoewel dit middel tot enige verbetering van de overleving leidt, en daarmee de potentie van immunotherapie onderschrijft, is de therapie nog niet effectief genoeg om in alle kinderen tot genezing te leiden. Bij een op de drie kinderen komt de ziekte toch weer terug. De reden hiervoor is dat neuroblastoomtumoren zichzelf op meerdere manier kunnen afschermen voor immunotherapie. Neuroblastoomtumoren sturen signalen die de afweercellen van het kind afremmen. Het lukt de afweercellen daardoor niet meer om de tumor op te ruimen of om terugkeren van de tumor te voorkomen.
Dr. Judith Wienke, postdoc in de Molenaar groep in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie: "In dit unieke samenwerkingsproject werken we vanuit meerdere invalshoeken aan nieuwe, betere behandelingen voor kinderen met neuroblastoom. We kijken tegelijkertijd naar manieren om de rem van het afweersysteem te halen en naar nieuwe doelwitten voor immunotherapie bij neuroblastoom. Met nieuwe, vooruitstrevende technieken kunnen we zo belangrijke stappen zetten in de ontwikkeling van immunotherapie voor deze moeilijk te behandelen vorm van kinderkanker.’’
'Vlaggetjes'
Door elke afzonderlijke cel in neuroblastoomtumoren in beeld te brengen willen de onderzoekers erachter komen waarom de afweercellen niet meer goed functioneren. Dit hopen de onderzoekers vervolgens te herstellen. Daarnaast kunnen de afweercellen neuroblastoomtumoren moeilijk herkennen omdat er weinig herkenningspunten zijn. Daarvoor brengen ze nieuwe, kleine herkenningspunten – ook wel ‘vlaggetjes’ genoemd - op de tumorcellen in kaart met een nieuwe techniek. Met deze ‘vlaggetjes’ willen de onderzoekers afweercellen van het kind buiten het lichaam trainen om neuroblastoomcellen te herkennen, én activeren ze de afweercellen zodat die minder gevoelig zijn voor de remmende signalen van de tumor.
De meest veelbelovende therapieën uit dit onderzoek worden in de toekomst eerst onderzocht in een klinische studie, om de veiligheid en effectiviteit voor kinderen met terugkerende of moeilijk behandelbare neuroblastoom te testen.
Onderzoeksgroepen
De onderzoeksgroepen in het Prinses Máxima Centrum die deze unieke samenwerking aangaan zijn de groep Molenaar (dr. Judith Wienke en prof. dr. Jan Molenaar), de groep Nierkens (dr. Stefan Nierkens) en de groep Van Heesch (dr. Sebastiaan van Heesch), in nauwe samenwerking met kinderoncoloog dr. Miranda Dierselhuis en prof. dr. Max van Noesel, hoofd Solide Tumoren in het Prinses Máxima Centrum.
