Doorbraak: Nederlands laboratorium identificeert ziekmakend gen

8 oktober 2012

Nederlandse neuroblastoom-onderzoekers hebben opnieuw een doorbraak bereikt. Ze bewezen dat het gen LIN28b verantwoordelijk is voor het ontstaan van neuroblastoom kinderkanker bij een groep patiëntjes. Ze slaagden er bovendien in het gen uit te schakelen. De ontdekking is een resultaat van het onderzoek van de laboratoria van het AMC in Amsterdam en het Sophia in Rotterdam. Villa Joep financiert dat onderzoek.

De onderzoekers keken vooral naar het proces van uitrijping van zenuwcellen, iets dat bij jonge kinderen in volle gang is. Mutaties in uitrijpingsgenen zijn mogelijk verantwoordelijk voor het ontstaan van deze kindertumor. Het gen LIN28b voorkomt uitrijping van de zenuwcellen. Het bleek mogelijk om LIN28b 'aan' en 'uit' te zetten. Op die manier ontrafelden de onderzoekers het volledige mechanisme van tumorgroei en de invloed daarop van LIN28b. Dat leidde tot de conclusie dat LIN28b een veroorzaker is van neuroblastoom.

Hiermee is voor het eerst het officiële bewijs geleverd voor de kankerverwekkende werking van LIN28b. Voor het tumoropwekkende effect van LIN28b werd ook een remmend medicijn getest. Deze stof remt het effect van LIN28b en daardoor ook de groei van neuroblastoom. Dat biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek en de ontwikkeling van specifieke medicijnen voor neuroblastoom. "Het is mogelijk een stap naar een betere behandeling", zegt onderzoeker Jan Molenaar. "Dankzij onze genetische data hebben we nieuwe doelen geïdentificeerd, waarvoor we nieuwe medicijnen kunnen gaan testen."

De ontdekking van de Nederlanders is zo belangrijk, dat het gezaghebbende tijdschrift Nature Genetics er een publicatie aan wijdt, die zondag 7 oktober online is gepubliceerd.

'Hier doen we het voor'

Villa Joep is heel blij met de nieuwe ontdekking. "Voor dit soort resultaten doen we het allemaal", zegt Leontine Steijn, de moeder van Joep. "Heel veel mensen en organisaties doneren veel geld. Daar werken ouders van patiëntjes, vrijwilligers en ambassadeurs heel hard voor. En niet in het minst onze grootste sponsor Vereniging Exclusieve Sportcentra (VES). Met hun jaarlijkse Spin for Life-spinningmarathons leverde Spin for Life meer dan 2 miljoen euro op en héél veel bekendheid. We zijn trots dat wij de toponderzoekers in Nederland daardoor financieel kunnen steunen." Bestuurslid Jos Huijbregts is net zo trots, maar niet verbaasd over de vinding. "Er werkt een effectief team vol vuur aan de onderzoeken. Daar komt wat uit, dat zie je nu weer."

De vondst maakt deel uit van het onderzoeksprogramma naar micro-RNA's, dat de laboratoria van het AMC en het Sophia kinderziekenhuis uit Rotterdam samen uitvoeren. Villa Joep financiert dit onderzoek, dat in 2010 van start ging. De ontdekking is een gezamenlijk resultaat van de Nederlandse onderzoekers met hun collega's uit België, Duitsland, Zwitserland, Ierland, Italië en Spanje.

Tweede doorbraak in één jaar

Het is de tweede keer in een jaar dat de Nederlandse onderzoekers voor een doorbraak zorgen. Begin 2012 ontdekten ze de hoofdoorzaken van het ontstaan van neuroblastoom door het complete genoom te ontcijferen van 87 tumoren.